Prowadzenie przedsiębiorstwa wiąże się z wieloma wyzwaniami. Jednym z nich jest zapewnienie firmie płynności finansowej. Niestety nie zawsze się to udaje — wówczas konieczne bywa ogłoszenie upadłości. Czym ono jest i jakie skutki za sobą niesie? Wyjaśniamy wszelkie istotne kwestie.
Czym jest upadłość firmy?
Upadłość firmy jest postępowaniem sądowym, które rozpoczyna się w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań wobec wierzycieli – czyli nie płaci np.:
- faktur,
- rat kredytów,
- składek ZUS,
- wynagrodzeń pracowników.
Celem postępowania upadłościowego jest ochrona interesów dłużnika (czyli niewypłacalnej firmy) oraz jej wierzycieli, czyli podmiotów, którym przedsiębiorstwo zalega z wypłatami. Przeczytaj również artykuł: Urząd Skarbowy a upadłość – co musisz wiedzieć?, aby dowiedzieć się więcej na temat podatkowych aspektów ogłoszenia upadłości.
Co ważne, upadłość nie zawsze oznacza koniec działalności. Ma ona na celu głównie uporządkowanie sytuacji finansowej i zaspokojenie roszczeń. Niekiedy jest więc możliwe uratowanie firmy poprzez restrukturyzację lub sprzedaż majątku, która pokryje część zadłużenia.
Kiedy firma może ogłosić upadłość?
Aby przedsiębiorstwo mogło zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości, muszą zaistnieć konkretne przesłanki. Firma nie może zatem nazwać się upadłą, jeśli nie spełni określonych założeń. O upadłości mowa, gdy działalność gospodarcza:
- stała się niewypłacalna, co oznacza, że nie reguluje swoich zobowiązań przez okres co najmniej 3 miesięcy,
- jej zobowiązania przewyższają wartość majątku, a taki stan utrzymuje się przez ponad 24 miesiące (dotyczy to głównie spółek kapitałowych).
Więcej na ten temat przeczytasz w artykule Czym jest upadłość firmy i jak przebiega? opublikowanym na stronie radczyni prawnej Bogny Szyczewskiej z Trójmiasta. To szczegółowy materiał, który wyjaśnia najważniejsze kwestie związane z przebiegiem postępowania upadłościowego. Warto pamiętać, że wniosek o ogłoszenie upadłości należy złożyć do sądu nie później niż w ciągu 30 dni od wystąpienia przesłanek niewypłacalności.
Jakie są rodzaje upadłości przedsiębiorstw?
Polskie przepisy przewidują dwa podstawowe tryby postępowania upadłościowego. Od kondycji firmy i celu, do jakiego dąży jej zarząd, zależy, z której opcji będzie korzystać.
1. Upadłość likwidacyjna
Jest to najczęściej wykorzystywana i najbardziej znana forma upadłości. Polega ona na likwidacji majątku firmy, a następnie na podziale uzyskanych środków pomiędzy wierzycieli. Po zakończeniu tego procesu firma przeważnie po prostu przestaje istnieć.
2. Upadłość układowa (z możliwością zawarcia układu)
Ten rodzaj upadłości przebiega nieco inaczej. Jego celem jest zawarcie układu z wierzycielami, który pozwala na:
- rozłożenie długów na raty,
- umorzenie ich części,
- zawieszenie egzekucji.
Taka umowa pozwala firmie kontynuować działalność. To rozwiązanie jest wybierane tylko, gdy istnieje jeszcze szansa na uratowanie przedsiębiorstwa przed upadkiem.
Upadłość a restrukturyzacja firmy — czym to się różni?
Upadłość bywa mylona z restrukturyzacją, jednak trzeba mieć świadomość, że są to dwa odmienne procesy. Oba mają na celu rozwiązanie trudności finansowych przedsiębiorstwa, ale odbywają się w różne sposoby.
Restrukturyzacja to próba uratowania firmy przed upadłością – polega na przeprowadzeniu różnego rodzaju działań naprawczych. To mogą być np. zmiany w organizacji lub w strukturze zadłużenia. Restrukturyzacja może być alternatywą dla upadłości, jeśli firma ma szansę na poprawę sytuacji przy wsparciu wierzycieli.
Co się dzieje z firmą po ogłoszeniu upadłości?
Warto się przyjrzeć, jak w praktyce wygląda sytuacja podmiotu gospodarczego w momencie ogłoszenia przez niego upadłości. Firmę czekają następujące etapy:
- Majątek przedsiębiorstwa przechodzi pod zarząd syndyka (w przypadku upadłości likwidacyjnej) lub nadzorcy sądowego (w przypadku układu),
- Rozpoczyna się proces sprzedaży majątku i zaspokajania roszczeń wierzycieli,
- Działalność gospodarcza może zostać zawieszona lub zakończona,
- Umowy z pracownikami mogą zostać rozwiązane,
- Sąd ustala listę wierzytelności i kolejność spłaty ich zadłużenia.
Warto pamiętać, że ogłoszenie upadłości nie zwalnia jednoosobowego przedsiębiorcy z odpowiedzialności za swoje długi, chyba że długi zostaną całkowicie pokryte w postępowaniu. Ich umorzenie może również odbyć się w osobnym postępowaniu (np. upadłości konsumenckiej).
Kiedy ogłoszenie upadłości jest korzystne dla firmy?
Ogłoszenie upadłości firmy to poważna decyzja, która niesie ze sobą istotne konsekwencje prawne i finansowe. Niekiedy jest to jednak najlepsza z dostępnych możliwości, która chroni firmę przed poważniejszymi problemami. Przykładowo, jeśli firma ma już zajęcia komornicze i dalej nie jest w stanie zaspokoić roszczeń wierzycieli, ogłoszenie upadłości może być szansą na uporządkowanie sytuacji finansowej.
